روش اول:
نوشتن وخواندن، بسیار بخوانید و بنویسید. بلند بخوانید، با تغییر صدا و به جای شخصیت‌های کتاب یا نویسنده بخوانید. خاطرات روزانه و… را بنویسید. از مطالبی که دوست دارید نت بردارید. مطلب را با دقت به کلمات و با احساسات متفاوت بخوانید.
روش دوم:
با هر دستی که عادت به مسواک ‌زدن دارید، از امشب با دست مخالف مسواک بزنید. مثلا اگر با دست راست مسواک می‌زنید، از امشب مسواک را به دست چپ گرفته و مسواک بزنید.
روش سوم:
یک تصویر یا یک عکس خانوادگی و حتی یک وسیله الکترونیکی را به دقت نگاه کرده بعد با چشم‌های بسته شروع به توصیف آن کنید
روش چهارم:
اگر همیشه عادت به یک دوش گرفتن ساده دارید، از این پس یک حمام‌ درست و حسابی و سنتی را تجربه کنید.
روش پنجم:
اگر هر روز با ماشین سرِ کار می‌روید، گاهی این عادت را تغییر دهید. کمی از مسیر را پیاده و بقیه را با اتوبوس به محل کار خود بروید.
روش ششم:
به روی میز کار خود نگاهی بیندازید، حالا جای همه چیز را عوض کنید. مثلا جامدادی را به جای تراش روی میز بگذارید. همچنین می‌توان این کار را با تغییر جای وسایل آشپزخانه انجام داد.
روش هفتم:
اگر سوار آسانسور می‌شوید، چشم ها را ببندید و سعی کنید دکمه طبقه مد نظر خود را فشار دهید. البته قبل از فشار دادن چشمان خود را باز کنید تا اشتباها به طبقه دیگری نروید.
روش هشتم:
در زمان استراحت، زنگ تفریح کار یا کلاس، به جای نشستن و خوراکی خوردن، از جای خود بلند شوید کمی قدم بزنید و هوای تازه استنشاق کنید.
روش نهم:
اگر روی میزکار یا طاقچه و دکور منزلتان عکس یا ساعت رومیزی دارید، آنها را وارونه بگذارید.
روش دهم:
سعی کنید به جای نگاه‌ کردن به غذا، از بو یا مزه آن پی ببرید که درون بشقابتان چه غذایی وجود دارد. با چیز‌های دیگر هم می‌توانید همین کار را بکنید، همین حدس زدن یکی از تمرین‌های خوب برای تقویت حافظه است.
روش یازدهم:
سرگرمی تازه‌ای برای خود انتخاب کنید. عادات سرگرمی روزمره خود را با انتخاب‌های جالب هر چند متفاوت و گذرا تغییر دهید.
روش دوازدهم:
با حضور فعال، با دقت گوش کرده و نگاه کنید. به عبارتی در لحظه حضورآگاهانه داشته باشید. هنگامی که با دوستی صحبت می‌کنید، واقعا و با تمام وجود به او گوش دهید.
هنگامی که به خبری گوش می‌دهید، دقیقا بشنوید که چه می‌گوید و… در این گونه دیدن و شنیدن حتما برای شما “سوال” پیش خواهد آمد، در غیر این صورت ذهن شما در جای دیگری سیر کرده است.
روش سیزدهم:
باغبانی هم به شما در تمرکز و تقویت حافظه کمک بسیار می‌کند. برای این کار از یک یا دو گلدان هم شروع کنید خوب است. شما می‌توانید به مرور زمان، سبزی‌جات مورد نیازتان را پرورش دهید.
روش چهاردهم:
بازی با کلمات، حل جدول، حل معما، طرح چیستان، شبیه سازی و… به طور کل بازی به صورت جمعی بسیار شادی بخش و ذهن را به فعالیت وادار می‌کند.
روش پانزدهم:
برای شانه‌ زدن نیز همان تمرینی را که برای مسواک زدن گفتم انجام دهید. یعنی با هر دستی که عادت به شانه زدن داشتید، تغییر دهید.
روش شانزدهم:
حفظ کردن، شعر، داستان، متن فیلم، لغات، یک ترانه، فرمول، گوش دادن به موسیقی موسیقیدانان بزرگ، یادگیری یک ترفند و… همه کمک شایانی به تقویت و فعالیت ذهن و حافظه شما می‌کند.
روش هفدهم:
گاهی اوقات در منزل با چشمان بسته کار کنید. مثلا، سعی کنید جای اشیاء را با چشم بسته پیدا کنید، مواد اولیه غذا را با چشم بسته شسته، پوست کنده و خرد کنید…با چشم بسته وسایل را به سر جای اول برگردانید….
روش هجدهم:
هر آنچه که باعث شادی شما هر کار و فعالیتی که منجر به شادی درونی شما می‌شود، انجام دهید. البته اگر جمعی باشد، بهتر است. احساس شادی برای کارایی بدن بخصوص ذهن بسیار مفید است.
روش نوزدهم:
تکرار، تکرار و تکرار است. شماره تلفن، شعر، داستان، نام فرد و… تنها با تکرار است که در حافظه خواهد ماند. بنابرین؛ هر چیزی را که می‌خواهید وارد حافظه کنید، مدام تکرار کنید. انتخاب کلمات برای تکرار بسیار مهم هستند. کلمات شما باید جذاب، زیبا و از نظر خودتان خوشایند باشند.

در فواید چرت: چرت زدن منظم در طول روز می‌تواند مغز‌هایتان را بزرگتر و سالم‌تر کند!



یک مطالعه جدید نشان داده کسانی که از نظر ژنتیکی مستعد چرت زدن منظم در طول روز هستند ممکن است مغز‌های بزرگتر و سالم‌تری داشته باشند.



تقریباً همه ما در دوران کودکی در طول روز چرت می‌زنیم و بسیاری از آن‌ها در مدرسه و در بزرگسالی این عادت را ترک می‌کنند. اما تقریباً یک سوم از ما (۲۷٪) وقتی ۶۵ سال و بالاتر داریم چرت زدن را از سر می‌گیریم. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که چرت زدن می‌تواند عملکرد شناختی را تقویت کند.



در تحقیق جدید، محققان دانشگاه کالج لندن مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که بررسی می‌کند آیا ارتباط علی بین چرت روزانه و سلامت مغز وجود دارد یا خیر.



محققان نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر شرکت‌کننده از اجداد اروپایی بین ۴۰ تا ۶۹ سال را که از Biobank بریتانیا انتخاب شده بودند، انتخاب کردند. آن‌ها با استفاده از تکنیکی به نام تصادفی‌سازی مندلی، تکه‌هایی از DNA را بررسی کردند تا احتمال چرت زدن افراد را مشخص کنند. تصادفی‌سازی مندلی روشی برای استفاده از تنوع اندازه‌گیری شده در ژن‌ها برای بررسی اثرات علی عوامل خطر قابل اصلاح است.



آزمون‌های شناختی حافظه دیداری و زمان واکنش برای همه شرکت‌کنندگان انجام شد و محققان اسکن‌های مغزی برخی از شرکت‌کنندگان را برای تغییرات ساختاری مغز مشاهده کردند. همچنین از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا عادات چرت زدن خود را گزارش دهند.



محققان سلامت مغز و عملکرد شناختی افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد چرت زدن را بودند با دیگران مقایسه کردند و دریافتند آنها حجم کل مغز بیشتری دارند که نشانگر سلامت مغز به خصوص در افراد مسن‌تر است. کاهش حجم مغز که آتروفی نیز نامیده می‌شود، با بیماری‌های مرتبط با شناختی مانند اختلال شناختی خفیف و زوال عقل همراه است.



محققان دریافتند بین کسی که عادت چرت زدن دارد و آن کسی که ندارد از نظر حجم کل مغز تفاوت وجود دارد. گویی کسی که چرت می‌زند ۲.۶ سال تا ۶.۵ سال جوان‌تر است. اما در سایر معیار‌ها – حجم هیپوکامپ، زمان واکنش و پردازش بصری – هیچ تفاوتی در عملکرد بین دو گروه وجود نداشت.
هیپوکامپ ساختار پیچیده‌ای است که در اعماق مغز مدفون شده و نقش مهمی در حافظه و یادگیری دارد. حجم هیپوکامپ، به ویژه، با کاهش عملکرد شناختی مرتبط است.



پس به طور کلی «ارتباط علّی متوسط» بین چرت زدن روزانه و حجم کل مغز بیشتر وجود دارد.



مطالعات قبلی نشان می‌دهد که چرت‌های ۳۰ دقیقه‌ای یا کمتر بهترین فواید شناختی کوتاه‌مدت را به همراه دارد، اما چرت زدن در اوایل روز کمتر احتمال دارد خواب شبانه را مختل کند.



این مطالعه در مجله Sleep Health منتشر شده.
علیرضا مجیدی_یک پزشک